Oltretomba
De Italiaans stripreeks Oltretomba is in 1971 gecreëerd door Stanley Baldock en Dino Leonetti voor uitgever Ediperiodici, opgericht in 1966 door Renzo Barbieri. Oltretomba betekent onderwereld. De verhalen behoren tot het genre horror-pornografie en zijn getekend door diverse Italiaanse en Spaanse tekenaars, waarvan er later ook een aantal een zekere roem hebben bereikt. Maar van pornografie zoals wij dat nu kennen is in de reeks niet te zien vanwege de strenge censuur in die tijd. De verhalen hebben een gotische sfeer en hebben een eenvoudige plot; enkele verhalen zijn beter geschreven. De stereotype onderwerpen, zoals vampiers, ondoden, waanzinnige geleerden, ectoplasmatische verschijnselen; worden ondergedompeld in een schimmelig erotisch sausje. De reeks behoort tot de meest beroemde Italiaanse horror strips, vooral door de hoge kwaliteit van de erotische covers, het was de eerste horror reeks waar van een spin-off in kleur werd gedrukt. De serie is gericht op volwassenen, maar werd door de Spaanse subtiele erotiek op de covers ook door de jeugd veel gekocht. De tekeningen doen soms klunzig aan, spaarzame decors, wat houterige actie, veel schaduw partijen voor de zwart-wit druk. Maar in de jaren 1970s zocht de reeks in Italië, Duitsland, Spanje en Frankrijk; toch de grenzen op van de vastgeroeste tolerantie van de gevestigde orde. De gotische setting kan daar heel goed symbool voor hebben gestaan. Vanaf nummer 249 verscheen op de cover een doodshoofd met de toevoeging “vernieuwde serie” (nuova serie) en de verhalen kregen vervolgens met de Italiaan Lorenzo Lepori een veel harder pornografisch karakter. Wegens het succes van de reeks ontstonden er twee spin-offs Oltretomba Gigante en Oltretomba Colore. In 1986 verscheen het laatste nummer (300) van de eerste reeks.
De eerste reeks (1971-1986) is in het Nederlands taalgebied uitgegeven als Ministrip door Uitgeverij De Schorpioen te Strombeek-Bever, België. Er zijn 50 van de 300 delen uitgebracht. De volgorde van nummering in de reeks is niet hetzelfde als van de Italiaanse reeks, maar zit er wel dichtbij. Vanaf deel 15 loopt de reeks wel synchroon, maar omdat deel 15 zelf ontbreekt is de Nederlandstalige reeks elke keer 1 nummer lager genummerd dan de Italiaanse.
De reeks Oltretomba Gigante (1973-1983 ) bestaat uit 115 delen en is door uitgeverij De Schorpioen uitgegeven in de reeks Oltretomba Speciaal (163 delen). De reeks “speciaal” is in gelijke chronologisch volgorde uitgegeven als de reeks Gigante, maar omdat er zeven extra titels zijn toegevoegd (#82, #96, #103, #110, # 114, #119, #120) worden de nummers van de delen navenant hoger. Het laatste deel 115 in deze reeks heeft dan ook nummer 122. De reeks wordt daarna voortgezet met nog eens 41 titels. Sommige covers in deze reeks zijn gespiegeld afgebeeld.
De reeks Oltretomba Colore (1972-1979) bevat 80 delen, waarvan er 30 in het Nederlands zijn uitgebracht in de reeks Oltretomba Kleur. Van de Nederlandstalige reeks deel 25 tot 30 is er echter geen concreet bewijs dat zij ook daadwerkelijk bestaan. De titels in deze reeks zijn in de juiste chronologische volgorde verschenen tot deel 20.